Γιατί η Δημοκρατία κρύβει μέσα της Ειρήνη!

Εργασία των μαθητών της Στ' τάξης με την τεχνική origami. Οι γερανοί και οι ευχές των παιδιών θα σταλούν στην στο Πάρκο Ειρήνης της Χιροσίμα, έτσι ώστε οι σκέψεις και τα συναισθήματα όσων επιθυμούν την ειρήνη να μείνουν παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές

Λίγα λόγια για την ιστορία

Στις 6 Αυγούστου 1945, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες έριξαν την ατομική βόμβα στη Χιροσίμα, βρισκόταν στο σπίτι της που απείχε περίπου 2 χλμ από το σημείο της έκρηξης. Η Σαντάκο Σασάκι-σε ηλικία 2 ετών τότε- εκτοξεύτηκε από το παράθυρο και η μητέρα της έτρεξε να τη βρει νομίζοντάς τη νεκρή. Ήταν όμως ζωντανή και χωρίς καθόλου εμφανείς τραυματισμούς.

Αν και οι γονείς της έδειξαν να έχουν επηρεαστεί από τη ραδιενέργεια, η ίδια συνέχισε τη ζωή της φυσιολογικά, χωρίς να παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα μέχρι το Νοέμβριο του 1954 όπου η Σαντάκο εμφάνισε οίδημα στο λαιμό και πίσω από τα αυτιά της. Είχε μόλις κλείσει τα 12 όταν τον Ιανουάριο του 1955 διαγνώστηκε με οξεία λευχαιμία.

Τον Αύγουστο του 1955, μετά από δύο ημέρες θεραπείας στο νοσοκομείο, μεταφέρθηκε σε δωμάτιο με συγκάτοικο μια μικρή κοπέλα που ονομαζόταν Kyo. Εκεί μια νοσοκόμα τους δίδαξε την τέχνη του οριγκάμι και η νέα της φίλη αποκάλυψε στη Σαντάκο έναν ιαπωνικό θρύλο σύμφωνα με τον οποίο, όποιος κατάφερνε να φτιάξει χίλιους γερανούς οριγκάμι θα πραγματοποιούσε μια ευχή του.

Η Σαντάκο άρχισε να φτιάχνει γερανούς οριγκάμι, ενώ παράλληλα αλληλογραφούσε με τους φίλους της. Παρόλο που είχε αρκετό ελεύθερο χρόνο, κατά τη διάρκεια των ημερών της στο νοσοκομείο, είχε έλλειψη χαρτιού, γι’ αυτό και χρησιμοποιούσε οτιδήποτε χάρτινο μπορούσε να βρει όπως συσκευασίες από δώρα άλλων ασθενών, φακέλους αλληλογραφίας ακόμα και περιτυλίγματα φαρμάκων.

Κατάφερε να φτιάξει 644 τέτοιους γερανούς μέχρι να χάσει τη μάχη με τη ζωή στις 25 Οκτωβρίου 1955. Οι φίλοι της και οι συμμαθητές της όμως, έφτιαξαν τους υπόλοιπους για να συμπληρωθούν οι 1000 γερανοί της. Ο πατέρας της σ’ ένα ασπρόμαυρο ντοκιμαντέρ έδειξε τους 644 γερανούς της Σαντάκο που είχαν κρατήσει στο σπίτι τους, και είπε πως οι επιπλέον γερανοί των φίλων της είχαν ταφεί μαζί της.

Μετά το θάνατό της, οι φίλοι της Σαντάκο δημοσίευσαν την αλληλογραφία που διατηρούσαν μαζί της σε μια συλλογή επιστολών προκειμένου να μάθει όλος ο κόσμος την ευχή της για Παγκόσμια Ειρήνη αλλά και για να συγκεντρώσουν χρήματα ώστε χτίσουν ένα μνημείο για αυτήν και για όλα τα παιδιά που είχαν πεθάνει από τις επιπτώσεις της ατομικής βόμβας.

Το 1958 παρουσιάστηκε στο Πάρκο Ειρήνης της Χιροσίμα ένα άγαλμα της Σαντάκο που κρατούσε ένα γερανό. Στη βάση του αγάλματος υπάρχει μια επιγραφή που λέει: «Αυτή είναι η κραυγή μας. Αυτή είναι η προσευχή μας. Ειρήνη στον κόσμο». Κάθε χρόνο, παιδιά από όλο τον κόσμο στέλνουν χάρτινους γερανούς που τοποθετούνται στη βάση του αγάλματος ενώ η 6η Αυγούστου γιορτάζεται στην Ιαπωνία ως η ημέρα της ειρήνης στη μνήμη της Σαντάκο.

Όταν ο Ρώσος ποιητής Dagestani Rasul Gamzatov επισκέφτηκε τη Χιροσίμα και έμαθε την ιστορία της μικρής Σαντάκο, έγραψε το ποίημα Zhuravli το οποίο μελοποιήθηκε και αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά ρώσικα τραγούδια για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ποίημα γράφτηκε αρχικά στη γλώσσα Avar του Gamzatov και μεταφράστηκε στα ρωσικά το 1968. Μετά και τη μελοποίηση του, το ποίημα απέκτησε τέτοια δυναμική, ώστε μια σειρά μνημείων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην πρώην Σοβιετική Ένωση εμφανίζουν την εικόνα του γερανού.

Στα ελληνικά μεταφράστηκε από το Γιάννη Ρίτσο:

Οι γερανοί

Στιγμές στιγμές θαρρώ πως οι στρατιώτες που πέσανε στη ματωμένη γη δεν κείτονται, θαρρώ, κάτω απ’ το χώμα αλλά έχουν γίνει άσπροι γερανοί.

Πετούν και μας καλούν με τις κραυγές τους απ’ τους καιρούς αυτούς τους μακρινούς κι ίσως γι’ αυτό πολλές φορές σιωπώντας κοιτάμε τους θλιμμένους ουρανούς.

Πετάει ψηλά το κουρασμένο σμάρι στης δύσης τη θαμπή φεγγοβολή και βλέπω ένα κενό στη φάλαγγά του και είναι ίσως η δική μου η θέση αυτή.

Θα ’ρθεί μια μέρα που μ’ αυτό το σμάρι στο μέγα θάμπος θα πετώ κι εγώ σαν γερανός καλώντας απ’ τα ουράνια όλους εσάς που έχω αφήσει εδώ.

Ακούστε το εδώ

Γράφει: Αντιγόνη Δημοπούλου

Αξίζει, επίσης, να πούμε ότι μέσα στο Πάρκο Ειρήνης υπάρχει ένα ακόμη μνημείο, μία καμπάνα που μας θυμίζει να κάνουμε μια προσευχή για όσους χάθηκαν, μια προσευχή για την παγκόσμια Ειρήνη. Η επιγραφή στη ράχη της καμπάνας είναι γραμμένη στα ... ελληνικά: "ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ".